Havalandırmanın Önemi ve Gerekliliği
İnsan yaşamında önemli bir yer tutan temiz ve sağlıklı hava gereksinimi her geçen gün artmaktadır. Sanayinin gelişmesi, yüksek yapıların inşa edilmesi ve insanların toplu olarak bulunduğu mekanların artması sebebiyle havalandırmanın önemi ve gerekliliği ön plana çıkmaktadır. Bu kapalı alanlarda kalabalık insan topluluklarından yada endüstriyel ortamlarda oluşan kirli havanın sürekli yenilenmesi ve tazelenmesi gerekmektedir.
Doğal havalandırma yöntemlerinin yetersiz kalması yada mekan içi ısının sabit tutularak havalandırmanın yapılmak istenmesiyle mekanik havalandırma sistemleri kullanılır. Bu sistemlerde taze hava ve egzoz sistemlerden yararlanılır. Havalandırma sistemini harekete geçiren enerji kaynağı baz alındığında doğal-mekanik havalandırma ve mekanik havalandırmadan yararlanılır. Rüzgar kuvvetiyle çalışan baca aspiratörleri doğal mekanik havalandırmaya örnek gösterilebilir. Doğal havalandırma yoluyla girişe ve mekanik çıkışa sahip olan aspiratörler, mekanik havalandırma yoluyla girişe ve doğal çıkışı sahip olan vantilatörler ve mekanik havalandırma yoluyla giriş ve çıkışa sahip vantilatörlü ve aspiratörlü sistemler mekanik havalandırmaya örnek gösterilebilir.
Havalandırma sistemleri kapalı alanlarda kurularak dışarıdan bağımsız bir değerde ve kalitede iç hava oluşmasını sağlar. Böylece sıcak yada soğuk havadan etkilenmeden temiz havanın içeriye nüfus etmesi sağlanırken, egzoz sisteminde içeride bulunan kirli havayla birlikte istenilen ısının kaybedilmesi engellenebilmektedir. Havalandırma sistemlerinde dikkat edilen unsurlar havanın temizliği, sıcaklığı ve hızıdır. Bu değerlere göre havalandırma ihtiyacı belirlenerek gerekli cihaz ve sistemler tespit edilir. Bu tespit sırasında içeride oluşan karbondioksit gazı, ısı, su buharı, nem ve endüstriyel ortamlarda oluşan ve havaya karışan zararlı maddeler dikkate alınır. Verimli bir ortamın sağlanabilmesi için havanın içerisinde bulunan bu etmenlerin temizlenmesi gerekmektedir. Ortamların gerekli havalandırmaya sahip olduğunu anlayabilmek için taze hava girişinin sağlıklı yapılabilmesiyle bu havanın dağıtımının ihtiyaca cevap verebilecek şekilde dağıtıldığından, hava akımlarının rahatsızlık verecek cereyanlara sebep olmadığından ve mekanik tesisatın ve çalışan vantilatör ve diğer cihazların rahatsız edecek düzeyde sese sebep olmadığından emin olunmalıdır.
Ortamlarda yaşanan havalandırma sorununa 3194 sayılı imar kanunu işaret etmiş ve konutlarda yeterli aydınlık ve havalandırmanın olmasını şart göstermiştir. Isı kaybını engellemek için yapılarda uygulanan sızdırmazlık önlemleri havalandırma olanağını da ortadan kaldırmaktadır. Ayrıca yapılan araştırmalar halka açık yapılarda iç hava kirliliği %30 olarak tespit edilmiştir. Bunun sebebi gerekli havalandırma sistemlerinin uygulanmaması ve uygulanan havalandırma sistemlerinin yetersiz olmasıdır. Gerekli havalandırma ihtiyacının giderilmesi için ortamda doğru hesaplama yapılmalı ve tesisat planına uygun montaj yapılmalıdır. Hücreli ve Salyangoz fanlardan kaynaklanan rahatsız edecek seslere karşı bu cihazlar çatılarda çıkışa yakın yerleştirilmelidir.
Konutlarda ve endüstriyel alanlarda gelişmenin sağlanabilmesi ve insanların havalandırma ihtiyacının giderilmesi için uygulanması gereken mekanik havalandırma sistemlerine önem verilmelidir. Ülkemizde iş yeri sahiplerinin çalışma ortamlarındaki havalandırma ihtiyaçlarına daha titiz yönelmesi ve bunu denetleyen kurumların çalışanlar üzerinde olumsuz etkilere sebep olacak zararlı havanın tahliye edildiğinden emin olması gerekmektedir.